Hiacynt

Rodzina Hyacinthaceae - hiacyntowate.

Hiacynty wywodzą się z okolic Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu. Znanych jest około 30 dziko rosnących gatunków, ale najbardziej dekoracyjny jest Hyacinthus orientalis - hiacynt wschodni oraz jego odmiany ogrodowe. Do Europy zostały one sprowadzone z Turcji w XVI wieku.

Pionierem w produkcji i hodowli cebul jest Holandia.

Cebule hiacyntów są zamknięte, pokryte cienkimi i błyszczącymi łuskami okrywającymi. Kolor łusek mówi niekiedy o barwie kwiatu:

• łuski cebuli srebrzystobiałe - kwiat biały
• łuski cebuli kremowobiałe - kwiat żółty
• łuski cebuli fioletowoczerwone - kwiaty o intensywnych barwach

Im łuski ciemniejsze, tym kolor kwiatów jest jaskrawszy. 

Z cebuli wyrasta kwiatostan, który składa się z grubej łodygi oraz kwiatów. Kwiaty u hiacynta mają kształt lejkowaty i są zebrane w grono. Posiadają piękny intensywny zapach, oraz szeroką paletę barw: biały, żółty, pomarańczowy, różowy, czerwony do ciemnofioletowego. Wąskie liście, które są zebrane w rozetę, otaczają kwiatostan. Liście wyrastają z piętki cebuli. Najintensywniej rosną w trzeciej dekadzie kwietnia, a w czerwcu zasychają.

Uprawa

Hiacynty najlepiej rosną w miejscu słonecznym. Preferują glebę lekką, żyzną, przepuszczalną, próchniczą, o wysokim poziomie wody gruntowej. Nie tolerują gleb podmokłych i kwaśnych. Podłoże powinno mieć odczyn obojętny lub lekko zasadowy (pH 6,5-7,8). Należą do roślin wrażliwych na wahania temperatur w glebie. Mają bardzo duże wymagania pokarmowe, a przy tym są bardzo wrażliwe na zasolenie.

Cebule hiacyntów sadzi się w październiku, wcześniej należy je odkazić. Głębokość sadzenia zależy od wielkości cebul - powinny być przykryte warstwą ziemi równą ich trzykrotnej wielkości. Do przykrycia cebul najlepiej użyć ziemi z kompostownika, która zawiera wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Jesienią cebule ukorzeniają się, wtedy temperatura gleby powinna wynosić 9-12⁰C. Jeśli temperatura spada poniżej -5⁰C, przykrywamy rośliny 5-7 centymetrową warstwą słomy, albo liści. Wiosną okrycie zdejmujemy. Hiacynty zakwitają na przełomie kwiecień/maj, osiągając 15-30 cm. wysokości. Podczas wegetacji przeprowadzamy niezbędne zabiegi pielęgnacyjne. W czasie kwitnienia rośliny najlepiej dokarmiać nawozem do pomidorów. 

Hiacynty są bardzo wrażliwe na choroby grzybowe i bakteryjne, dlatego w trakcie podlewania nie wolno moczyć kwiatostanów i liści. Przekwitnięte kwiatostany usuwamy, pozostawiając tylko łodygę, która tak samo jak liście uczestniczy w procesie fotosyntezy, przyczyniając się do budowy nowych łusek cebuli matecznej, a także do wzrostu cebul przybyszowych. Usuwając przekwitnięte kwiaty uniemożliwimy również tworzenie się nasion i zapobiegniemy rozwojowi szarej pleśni. 

W pierwszej dekadzie czerwca hiacynty kończą wegetację i liście zaczynają żółknąć. Kiedy wszystkie liście już zaschną, cebule wykopujemy i przechowujemy w dobrze wentylowanym pomieszczeniu w temperaturze 25⁰C.

Kwiatostany u hiacyntów kształtują się po zakończonym okresie uprawy w ziemi, czyli na początku lipca, kiedy cebule znajdują się w przechowalni. Przeważnie do połowy września, kwiatostan jest już w pełni ukształtowany w cebuli.

W uprawie amatorskiej możemy cebule pozostawić dłużej na tym samym miejscu. 

Hiacynty nie tolerują mokrego i chłodnego lata, zbyt wilgotna gleba sprzyja rozwojowi chorób grzybowych, oraz bakteryjnych, dlatego dobrze jest jednak co roku cebule wykopywać.

Niestety cebule hiacyntów są przysmakiem gryzoni, więc lepiej sadzić je w specjalnym koszyczku albo posadzić między narcyzami, które zawierają trujący alkaloid narcytynę. Pomoże również sąsiedztwo szachownicy, jej cebula wydziela bardzo nieprzyjemny zapach.

Rozmnażanie

Hiacynty rozmnażamy wegetatywnie. Ich cebule są wieloletnie, mogą mieć obwód do 20 cm. Takie rozmiary osiągają po 4-5 latach. Co roku zwiększają swoją objętość, wytwarzając od wewnątrz nowe łuski. Cebule przybyszowe zawiązują się u podstawy cebuli matecznej.

Hiacynty możemy również rozmnażać z sadzonek łuskowych złączonych kawałkiem piętki, lub z pojedynczych sadzonek łuskowych.

Choroby

Mozaika hiacynta, nerkoza hiacynta, zgnilizna cebul i pędów hiacynta, mokra zgnilizna korzeni, zgnilizna twardzikowa hiacynta.

Szkodniki

Niszczyk zjadliwy i rozkruszek korzeniowy. 

Zastosowanie

Hiacynty to nie tylko popularne rośliny ogródkowe czy doniczkowe. Zapach hiacyntów został wykorzystany przez przemysł perfumeryjny do produkcji kosmetyków.

Uwaga!!! 

W łuskach cebul hiacyntów znajduje się substancja powodująca swędzenie skóry. Zanim weźmiemy cebule do ręki, załóżmy rękawiczki ochronne.

Źródło:

L. Startek, K. Mynett: Rośliny ozdobne

L. Kern: Portrety kwiatów

Kwiaty, drzewa i krzewy ozdobne. Wydanie specjalne gazery wyborczej.

Zdjęcie własne