Krokus

Rodzina Iridaceae - kosaćcowate.

Krokusy występują na terenie Europy, zwłaszcza w rejonie Morza Śródziemnego i Azji Mniejszej, najczęściej na terenach podgórskich. W Polsce możemy spotkać na halach tatrzańskich i połoninach bieszczadzkich dziko rosnące: szafran spiski, oraz szafran Henffela, które są pod ochroną.

W ogrodach i na działkach spotykamy mieszańce i odmiany, które wywodzą się od krokusa wiosennego Crocus vernus, oraz od gatunku Crocus chrysantus. Krokusy osiągają wysokość 10-15 cm., kwitną w marcu i na początku kwietnia. Kwiaty występują w kolorach fioletu, bieli, purpury, żółci, a także dwubarwne (mogą być smugowate lub kreskowane). Są zbudowane z trójdzielnego słupka, trzech pręcików i sześciu płatków okwiatu. Należą do roślin bulwiastych. Ich bulwy są okryte suchymi siateczkowatymi łuskami w kolorze beżowym. Liście u krokusów są bardzo wąskie, z białym paskiem w środku. Zasychają na przełomie maj/czerwiec.

Kwiaty i liście wyrastają z bulw, z pąków, znajdujących się w górnej części.

Uprawa

Dla krokusów wybieramy miejsce słoneczne. Sadzimy je na glebach żyznych i próchniczych, o odczynie obojętnym. Należą do roślin odpornych na niskie temperatury. Wystarczy przykryć je cienką warstwą torfu, bądź kory w celu ochronienia gleby przed przesychaniem i zachwaszczeniem. Krokusy przykryte zimą, wcześniej zakwitną wiosną. Odmiany kwitnące wiosną sadzimy we wrześniu lub na początku października, natomiast odmiany kwitnące jesienią sadzimy w sierpniu. Wiosną nawozimy dwukrotnie, po pojawieniu się roślin i w czasie kwitnienia. Najpierw stosujemy nawozy azotowe, wymieszane z wierzchnią warstwą gleby. Do drugiej dawki stosujemy nawozy wieloskładnikowe, także wymieszane z wierzchnią warstwą. Pamiętajmy również o podlewaniu i odchwaszczaniu, oraz usuwaniu przekwitniętych kwiatów. W czerwcu gdy liście już całkowicie zaschną, bulwy wykopujemy. Po wysuszeniu przechowujemy je w pomieszczeniu dobrze wentylowanym w temp. 15⁰C. 

Krokusy mogą rosnąć przez 2-3 lata na tym samym miejscu.

Rozmnażanie

Krokusy rozmnaża się z bulw, które są jednoroczne.

Choroby

Najgroźniejsze dla krokusów są choroby wirusowe. Możemy je zauważyć dopiero w trakcie kwitnienia, na kwiatach powstają nieregularne smugi. Takie rośliny należy usunąć.

Czy wiesz, że... nazwa szafran pochodzi od żółtego barwnika o tej nazwie, który stosowano do barwienia ciast. Dawno temu w Polsce ten barwnik uzyskiwało się ze sproszkowanych pręcików i znamion słupka krokusów.

Źródło:

L. Startek, K. Mynett: Rośliny ozdobne

Mój ogródek Nr 03/2016

Kwiaty, drzewa i krzewy ozdobne. Wydanie specjalne Gazety Wyborczej

Zdjęcia własne

Hiacynt

Rodzina Hyacinthaceae - hiacyntowate.

Hiacynty wywodzą się z okolic Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu. Znanych jest około 30 dziko rosnących gatunków, ale najbardziej dekoracyjny jest Hyacinthus orientalis - hiacynt wschodni oraz jego odmiany ogrodowe. Do Europy zostały one sprowadzone z Turcji w XVI wieku.

Pionierem w produkcji i hodowli cebul jest Holandia.

Cebule hiacyntów są zamknięte, pokryte cienkimi i błyszczącymi łuskami okrywającymi. Kolor łusek mówi niekiedy o barwie kwiatu:

• łuski cebuli srebrzystobiałe - kwiat biały
• łuski cebuli kremowobiałe - kwiat żółty
• łuski cebuli fioletowoczerwone - kwiaty o intensywnych barwach

Im łuski ciemniejsze, tym kolor kwiatów jest jaskrawszy. 

Z cebuli wyrasta kwiatostan, który składa się z grubej łodygi oraz kwiatów. Kwiaty u hiacynta mają kształt lejkowaty i są zebrane w grono. Posiadają piękny intensywny zapach, oraz szeroką paletę barw: biały, żółty, pomarańczowy, różowy, czerwony do ciemnofioletowego. Wąskie liście, które są zebrane w rozetę, otaczają kwiatostan. Liście wyrastają z piętki cebuli. Najintensywniej rosną w trzeciej dekadzie kwietnia, a w czerwcu zasychają.

Uprawa

Hiacynty najlepiej rosną w miejscu słonecznym. Preferują glebę lekką, żyzną, przepuszczalną, próchniczą, o wysokim poziomie wody gruntowej. Nie tolerują gleb podmokłych i kwaśnych. Podłoże powinno mieć odczyn obojętny lub lekko zasadowy (pH 6,5-7,8). Należą do roślin wrażliwych na wahania temperatur w glebie. Mają bardzo duże wymagania pokarmowe, a przy tym są bardzo wrażliwe na zasolenie.

Cebule hiacyntów sadzi się w październiku, wcześniej należy je odkazić. Głębokość sadzenia zależy od wielkości cebul - powinny być przykryte warstwą ziemi równą ich trzykrotnej wielkości. Do przykrycia cebul najlepiej użyć ziemi z kompostownika, która zawiera wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Jesienią cebule ukorzeniają się, wtedy temperatura gleby powinna wynosić 9-12⁰C. Jeśli temperatura spada poniżej -5⁰C, przykrywamy rośliny 5-7 centymetrową warstwą słomy, albo liści. Wiosną okrycie zdejmujemy. Hiacynty zakwitają na przełomie kwiecień/maj, osiągając 15-30 cm. wysokości. Podczas wegetacji przeprowadzamy niezbędne zabiegi pielęgnacyjne. W czasie kwitnienia rośliny najlepiej dokarmiać nawozem do pomidorów. 

Hiacynty są bardzo wrażliwe na choroby grzybowe i bakteryjne, dlatego w trakcie podlewania nie wolno moczyć kwiatostanów i liści. Przekwitnięte kwiatostany usuwamy, pozostawiając tylko łodygę, która tak samo jak liście uczestniczy w procesie fotosyntezy, przyczyniając się do budowy nowych łusek cebuli matecznej, a także do wzrostu cebul przybyszowych. Usuwając przekwitnięte kwiaty uniemożliwimy również tworzenie się nasion i zapobiegniemy rozwojowi szarej pleśni. 

W pierwszej dekadzie czerwca hiacynty kończą wegetację i liście zaczynają żółknąć. Kiedy wszystkie liście już zaschną, cebule wykopujemy i przechowujemy w dobrze wentylowanym pomieszczeniu w temperaturze 25⁰C.

Kwiatostany u hiacyntów kształtują się po zakończonym okresie uprawy w ziemi, czyli na początku lipca, kiedy cebule znajdują się w przechowalni. Przeważnie do połowy września, kwiatostan jest już w pełni ukształtowany w cebuli.

W uprawie amatorskiej możemy cebule pozostawić dłużej na tym samym miejscu. 

Hiacynty nie tolerują mokrego i chłodnego lata, zbyt wilgotna gleba sprzyja rozwojowi chorób grzybowych, oraz bakteryjnych, dlatego dobrze jest jednak co roku cebule wykopywać.

Niestety cebule hiacyntów są przysmakiem gryzoni, więc lepiej sadzić je w specjalnym koszyczku albo posadzić między narcyzami, które zawierają trujący alkaloid narcytynę. Pomoże również sąsiedztwo szachownicy, jej cebula wydziela bardzo nieprzyjemny zapach.

Rozmnażanie

Hiacynty rozmnażamy wegetatywnie. Ich cebule są wieloletnie, mogą mieć obwód do 20 cm. Takie rozmiary osiągają po 4-5 latach. Co roku zwiększają swoją objętość, wytwarzając od wewnątrz nowe łuski. Cebule przybyszowe zawiązują się u podstawy cebuli matecznej.

Hiacynty możemy również rozmnażać z sadzonek łuskowych złączonych kawałkiem piętki, lub z pojedynczych sadzonek łuskowych.

Choroby

Mozaika hiacynta, nerkoza hiacynta, zgnilizna cebul i pędów hiacynta, mokra zgnilizna korzeni, zgnilizna twardzikowa hiacynta.

Szkodniki

Niszczyk zjadliwy i rozkruszek korzeniowy. 

Zastosowanie

Hiacynty to nie tylko popularne rośliny ogródkowe czy doniczkowe. Zapach hiacyntów został wykorzystany przez przemysł perfumeryjny do produkcji kosmetyków.

Uwaga!!! 

W łuskach cebul hiacyntów znajduje się substancja powodująca swędzenie skóry. Zanim weźmiemy cebule do ręki, załóżmy rękawiczki ochronne.

Źródło:

L. Startek, K. Mynett: Rośliny ozdobne

L. Kern: Portrety kwiatów

Kwiaty, drzewa i krzewy ozdobne. Wydanie specjalne gazery wyborczej.

Zdjęcie własne 

Difenbachia

Rodzina Araceae - obrazkowate.

Difenbachia wywodzi się z tropikalnych obszarów Ameryki Południowej. W naturalnych warunkach rośnie w dolnej partii lasu. Stąd ich duże wymagania co do temperatury i wilgotności powietrza.

Uprawa

Difenbachia preferuje miejsca jasne, ale światło musi być rozproszone, ponieważ ich liście są wrażliwe na ostre promieniowanie słoneczne, nie lubi przeciągów. Podłoże powinno być próchnicze, żyzne i strukturalne o pH 5,8-6,8. To rośliny o dużych potrzebach pokarmowych, dlatego dobrze jest difenbachie dokarmiać co 10 dni nawozem wieloskładnikowym o zrównoważonym składzie, zwłaszcza latem w okresie ich intensywnego wzrostu. U odmian posiadających barwne liście stosujemy nawozy do roślin kwitnących. Rośliny najlepiej podlewać odstaną albo przegotowaną miękką wodą o temperaturze pokojowej. Difenbachii musimy zapewnić ciepło (20-25⁰C) oraz dużą wilgotność powietrza. Natomiast zimą należy obniżyć temperaturę i rzadziej podlewać. 

Difenbachie w warunkach domowych rzadko kwitną, a jeśli już nam się to przydarzy to lepiej usunąć kwiat, aby nie powodować osłabienia rośliny. 

Rozmnażanie 

Przeważnie rozmnażamy wiosną, poprzez sadzonki wierzchołkowe oraz odcinki pędów, z których wcześniej zostały usunięte liście.

Łodygę obcinamy 10 cm. nad ziemią. Taki pęd dzielimy na sadzonki wierzchołkowe (fragment łodygi z liśćmi na górze), oraz sadzonki pędowe (same fragmenty łodygi bez liści). Sadzonki i odcinki należy umieścić w wilgotnym podłożu składającym się z torfu i piasku po wcześniejszym obsuszeniu miejsc cięć. Zapewniamy temperaturę 24-28⁰C, dużą wilgotność powietrza oraz zacienienie. Po 3-5 tygodniach pojawiają się korzenie i pierwsze liście. Ukorzenione sadzonki możemy przesadzić do doniczek. 

Choroby

Bakteryjny uwiąd - to najgroźniejsza choroba difenbachii, która objawia się zanikiem barwnych plam na liściach, więdnięciem, zahamowaniem wzrostu oraz gniciem całej rośliny. Aby uniknąć tej choroby trzeba dezynfekować podłoże oraz doniczki a rośliny podlewać czystą wodą. Okazy, które zostały już porażone musimy usunąć.

Szkodniki

Przędziorki, wciornastki, mszyce.

Uwaga!!! 

Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne wykonujemy w rękawiczkach ochronnych. Difenbachie należą do roślin silnie trujących.

Źródło:

L. Startek, K. Mynett: Rośliny ozdobne

Zdjęcie własne